Op 15 april 2019 keurde de Raad van Ministers de nieuwe auteursrechtrichtlijn goed nadat deze op 26 maart 2019 door het Europees Parlement was aangenomen.
De nieuwe auteursrechtrichtlijn
Omdat de Europese Commissie de strategie hanteert om binnen de Europese Gemeenschap de markt ook digitaal tot een te maken, worden er sinds 2015 belangrijke verbeteringen in de regelgeving doorgevoerd. Hierdoor kunnen de economie, het bedrijfsleven en de samenleving in Europa maximaal profiteren van het digitale tijdperk.
De nieuwe auteursrechtrichtlijn is een voorbeeld van deze verbeteringen in de regelgeving. Eerdere voorbeelden hiervan zijn de modernisering van de gegevensbescherming met de Algemene Verordening Gegevensbescherming in 2016, de afschaffing van de roamingkosten in 2017 en het ontsluiten van de e-commerce handel door het inlassen van een verbod op geo-blocking in 2018.
Verplichtingen voor OCSSP’s
Een belangrijk artikel in de nieuwe auteursrechtrichtlijn is artikel 17. Dit artikel heeft betrekking op verplichtingen voor zogenaamde ‘online content-sharing service providers’ (OCSSP).
Een OCSSP is een verstrekker van diensten van de informatiemaatschappij waarvan het winstgevend hoofddoel is om een (groot) aantal auteursrechtelijk beschermde werken of andere beschermde elementen die worden geüpload door de gebruikers ervan, te bewaren en publiek toegankelijk te maken.
Goede voorbeelden van een OCSSP zijn grote dienstverleners als YouTube en Facebook.
Voorbeelden van bedrijven die niet tot de categorie OCSSP behoren, zijn:
- verstrekkers van online encyclopedieën zonder winstoogmerk,
- educatieve en wetenschappelijke opslagplaatsen zonder winstoogmerk,
- open source software ontwikkelingen,
- online marktplaatsen als eBay en Markplaats,
- en clouddiensten die gebruikers toelaten om inhoud voor eigen gebruik te uploaden (denk aan Dropbox).
Toestemming van de auteur
Indien een OCSSP auteursrechtelijk beschermde werken bij het publiek wil ontsluiten, dient ‘hij’ hiervoor toestemming te krijgen van de auteur in kwestie. Dit kan onder meer door het aangaan van een licentieovereenkomst.
Als deze toestemming er niet is, dan is de OCSSP in beginsel aansprakelijk indien hij deze werken toch uploadt.
Uitzonderingen
Er geldt een uitzondering als de OCSSP kan aantonen dat hij alles in het werk heeft gesteld om de toestemming te krijgen.
Een andere belangrijke uitzondering wordt gevormd door auteursrechtelijk beschermde werken die onder een van de uitzonderingen vallen inzake toestemming: denk aan citaten, recensies, kritieken, parodieën en karikaturen. Deze werken mogen worden geüpload.
Voorwaarden
De OCSSP dient een notice en takedown mechanisme te hebben opgezet. Dit is een procedure waarmee op zorgvuldige wijze, op verzoek van belanghebbende, informatie van het internet wordt verwijderd. Zie bijvoorbeeld: https://noticeandtakedowncode.nl/.
De OCSSP is ook verplicht een efficiënt mechanisme (met menselijke tussenkomst) van geschillenbeslechting in het leven te roepen met het oog op de behandeling van klachten.
Andere onderwerpen in de nieuwe richtlijn
Uiteraard regelt de nieuwe richtlijn meer dan alleen artikel 17:
- de relatie tussen auteursrechtelijk beschermde werken en grensoverschrijdende onderwijsactiviteiten;
- video-on demand platformen en de toegang tot audiovisuele werken;
- online publicatie van pers-artikelen;
- herroepingsrecht voor auteurs;
- en meer.
Het komt erop neer dat de nieuwe richtlijn vooral ook beoogt een balans te vinden tussen het toekennen van een behoorlijke vergoeding voor rechthebbende enerzijds en toegang tot creatieve werken anderzijds (het dichten van de ‘value gap’).
Auteursrechtrichtlijn en nationale wetgeving
Nederland heeft, net als alle andere lidstaten, twee jaar de tijd om de richtlijn in nationale wetgeving om te zetten.
Meer informatie over de nieuwe richtlijn? Neem contact op met adviesbureau Emtio.
Bron: Computerrecht, maart 2019
